Oud schilderij, vernietigd

Heel oud schilderij, al lang geleden vernietigd. Het is een fantasievis, meen ik mij te moeten herinneren.

Diego Rivera

Plafondschildering door Diego Rivera in een gerechtsgebouw in Guadalajara, Mexico. Zelden zijn er gerechtelijke vonnissen uitgesproken onder een dergelijk gigantisch kunstwerk. Ik zou het toch wel heel erg geinig vinden om ook eens een dergelijk project te mogen aanpakken.

Immersie 32: een samenvatting

Wat is dat, immersie?

 

Stel, je  besluit op een avond naar de bioscoop te gaan. Je stapt op je fiets, fietst door de kou naar de bioscoop in de stad, koopt een kaartje van een humeurige puber in een loketje, je gaat de zaal binnen en wordt bekogeld met popcorn door verveelde kinderen. De zaal wordt donker, een wit scherm verschijnt en daarop zie je in 2d allerlei koppen van acteurs, die met elkaar spreken. Je vergeet de popcorn, de bioscoop, en je leeft helemaal mee met het kleine meisje dat de enge, donkere trappen van het spookachtige huis oploopt. Je weet dat boven een enge vent staat, en je wordt bang en leeft mee, maar je rent niet naar voren om het meisje te waarschuwen.

 

Is dit een tijdelijke psychose? Je weet dat het nep is, je staart naar een scherm, iemand naast je zit te snurken, je kent de acteurs, je hebt een kaartje gekocht, maar ondanks die overduidelijke aanwijzingen geloof je toch een klein beetje dat het echt is, althans, je voelt heel erg mee met de personages in de film. Dat meeleven, de onderdompeling in de representatie, ondanks dat de representatie overduidelijk niet echt is, dat noemen we immersie.

 

Immersie is een moeilijk begrip om te definiëren. Maar het is wel belangrijk. Je zou kunnen zeggen dat zonder immersie representaties niet kunnen bestaan. Als je geen immersie voelt bij een film, zul hje steeds denken: wat doe ik hier eigenlijk, ik moet nog boodschappen doen, hoeveel krijgen die acteurs eigenlijk betaald, wat heeft dit alles met mij te maken? Dus zonder immersie werken representatieve media eigenlijk niet.

 

Immersie is te definiëren als:

Het vrijwillig verwisselen van iemands identiteit  en omgeving voor een door een representatief medium opgewekte gefingeerde identiteit en omgeving.

Dat is een standaard definitie. Je kunt die in veel literatuur over het onderwerp vinden. Hij is niet houdbaar, als je doordenkt, maar als werkdefinitie volstaat hij wel.

Je kunt bijvoorbeeld helemaal opgaan in een boek of in een film, in dat geval neem je de identiteiten en omgevingen die in het boek of de film worden gerepresenteerd voor waar aan, en vergeet je even wie je zelf bent.

 

De beslissing om een immersieve houding aan te nemen ten aanzien van een representatief medium is altijd een rationele, een bewuste. Je neemt bewust de beslissing om een boek ter hand te nemen en dat te gaan lezen. Je kunt ook andere dingen gaan doen, maar daar zijn op dat moment argumenten tegen.

 

Maar verkeren in een staat van immersie, dus in een situatie waarin je de werkelijke wereld en je eigen identiteit inruimt voor een gerepresenteerde, is altijd irrationeel, en onbewust, omdat de ratio niet toestaat dat je werkelijke emoties toont als gevolg van bewijsbaar niet-werkelijke situaties. Als je naar een film gaat, en je schrikt van een monster of voelt mee met de lijdende hoofdpersoon, is dat irrationeel, omdat de bewijzen dat het monster niet bestaat omdat hij van papier mache is, en de hoofdpersoon niet echt lijdt maar als acteur dik betaald krijgt voor zijn rol, overweldigend zijn. Die overweldigende bewijsvoering kan alleen in een irrationele vooringenomenheid worden ontkend.

 

Je zou kunnen zeggen dat het maken van een film of het schrijven van een boek of het schilderen van een schilderij (kortom: het maken van een representatie) uitsluitend als doel heeft om immersie op te wekken. Dat betekent dat als je een representatief medium hanteert, je heel goed moet weten wat immersie is en hoe je het kunt opwekken bij een gebruiker van je medium.

 

Je kunt, naar aanleiding van bovenstaand, nog veel vragen stellen:

·       Wat is het verschil tussen immersie naar aanleiding van een representatie, en immersie zonder representatie, dus zogenaamde fantasie, dagdromen, en wat dies meer zij?

·       Is er ook sprake van immersie als de representatie volledig is, dus als je werkelijk gelooft dat de representatie echt is?

·       Hoe komt het dat, als immersie niet rationeel is, dat je een personage in een film toch niet echt gaat helpen? Klaarblijkelijk is het geloof in de representatie maar tot een bepaalde hoogte.

·       Is het werkelijk zo, dat wanneer een representatie meer op het gerepresenteerde lijkt, zoals een 3d-film, of het Holodeck op de Starship Enterprise, de immersie hoger is dan bij representaties die helemaal niet op het gerepresenteerde lijken, zoals boeken?

·       Stel dat in de representaties zaken aanwezig zijn die niet in de werkelijkheid voorkomen, of die niemand ooit heeft gezien, zoals ‘De Hulk’, of een buitenaards wezen, waar verwijst dat deel van de representatie dan naar? Kennelijk hoeft niet alles in een representatie ergens naar te verwijzen, of kan ook verwezen worden naar abstracte concepten. Hoe komt het dan dat er toch immersie plaatsvindt, als het goed is?

Zomerexpo 2013

Daar staat 'ie dan, droevig te kijken omdat hij niet mee mag naar het Gemeentemuseum te Den Haag en weer terug moet in de kast..

Here is how it was done.

Video of me doing the first part of my new painting.

New painting

Eerste gedeelte van een schilderij waar ik vorige week aan ben begonnen. Het is een aardige lap, 1.90 bij 2.60. Voorlopig nog niet af.

Meer vandalisme

13e eeuws fresco bekrast met 20e eeuwse Griekse en Turkse teksten. Het gzicht, in het bijzonder de ogen, zijn doorgekrast.

Kunstvandalisme

Twaalfde of dertiende eeuws fresco in een Basilica aan de kust van Noord Cyprus. Het gezicht is bekrast, waarschijnlijk door de Turken na de bezetting.

Filosofie bij kaarslicht 1

Goed beschouwd zijn er drie levensbeschouwingen:

Een levensbeschouwing waarbij je de wereld ziet zoals die is, maar ook een beeld hebt hoe die eigenlijk zou moeten zijn. Je spant je tijdens je leven in om de wereld zoals die is te veranderen in een wereld zoals die volgens jouw beeld zou moeten zijn. Dat lukt nooit, niet alleen omdat je nooit genoeg verandering teweeg kunt brengen, maar ook omdat er mensen zijn die een ander beeld hebben van de ideale wereld. Desalniettemin vind je veel voldoening in in je pogingen je doelen te bereiken.
Dit zou je een idealistische levensstijl kunnen noemen.

Een levensbeschouwing waarbij je de wereld ziet zoals die is, en je geen reden hebt om die te veranderen, niet omdat de wereld niet beter zou kunnen, maar omdat je vindt dat het veranderen van de wereld nutteloos en futiel is, en de dingen buiten jouw invloedssfeer plaatsvinden. Je zet je tijdens je leven in om de boel te laten zijn zoals die is. Je leven wordt relevant doordat je een grote tevredenheid voelt, en je hebt niet veel nodig.
Dit zou je een stoïcijnse of Taoïstische levensstijl kunnen noemen.

Een levensbeschouwing waarbij niet de wereld centraal staat, maar jijzelf. Je probeert dus het beste uit jezelf te halen, je zoekt de vrijheid om zoveel mogelijk van de wereld te begrijpen. Daar ben je je hele leven mee bezig, aangezien je jezelf nooit zult kunnen perfectioneren. Je zoekt andere mensen en probeert hen te verstaan, je reist en onderzoekt. Je bouwt je persoonlijkheid op aan de hand van indrukken en verhalen.
Dit zou je een existentialistische of humanistische levensstijl kunnen noemen.

Mijmering

Men verwijt mij vaak dat mijn huidige schilderwerk te veel op techniek en ambacht leunt en te weinig op conceptualiteit. Dit verwijt wordt voornamelijk uitgesproken door collega-kunstenaars die ambachtsloze concepten produceren. Mijn antwoord is het volgende: je kunt heel goed kiezen voor een ambachtelijk gebrekkig of technisch rammelend produkt, als het concept daarmee gebaat is. Maar die keuze is alleen dan gerechtvaardigd als je wel de ambachtelijkheid hebt, en bewust kiest die niet te gebruiken. Als je die keuze niet kunt make omdat je ambachtelijk niets in huis hebt, dan is het argument niet valide. Picasso heeft schilderijen gemaakt waarbij het technische aspect ver te zoeken is. Maar hij kon wel schilderen, zie zijn vroege schilderijen, of zijn academiewerk. Zijn keuze om het technische aspect minder belangrijk te maken, is daarmee een bewuste en een rechtvaardige geweest.

Overigens heb ik, met name in het verleden, ook veel werk gemaakt waarbij het technische aspect geen rol speelde, maar veeleer nadruk werd gelegd op het methodische of het tachistische. Dat was destijds een bewuste keuze.

Wild-orchid hunting

To go on a wild-orchid hunt near Hisarkoy with the marvellous Tony Hutchinson and a Swedish film crew. Apparently, being a cameraman is not all that glamorous. Those wild orchids are quite beautiful and not at all like the cultivated orchids one buys at the flower shop.