Thursday, December 24, 2015

Kunst voor de mensen..

Wat men van de kunstenaar verlangt: "Sois belle et tais-toi", wees mooi en houd je stil. Elke vorm van morele inhoud, kritiek, politieke stellingname, elke zweem van performatieve inhoud of betrokkenheid bij discours is uit den boze, want de kunst is niets anders dan imitatio, een reflectie van het onbestaande, een goedkope weergave van basale emotie. Leuke kleurtjes, interessante prullaria, geinige liflafjes, onbetekenende niemendalletjes, vrolijke verstrooiing. De kunstenaar die zich daar niet bij neerlegt en weigert plaatjes te maken die van een afstand bekeken op kunst lijken, moet rekenen op hoon en spot, in sommige gevallen maatschappelijke neutralisatie. Zo is de wereld van de mensen.

Thursday, December 03, 2015

Waarom ik principieel tegen referenda ben...


  1. Een referendum komt niet om simplificatie heen
    Het is nauwelijks mogelijk om een politieke besluitvorming te reduceren tot een simpele ja/nee zonder de noodzakelijke nuance te verliezen. Om een politiek besluit goed en doorwrocht te kunnen nemen zou de stemgerechtigde toegang moeten hebben tot alle beschikbare objectieve informatie met betrekking tot het onderwerp, en die ook moeten doornemen.
    Een voorbeeld van het mislukken van een dergelijk principe is het referendum over de sloop en herbouw van de Anton Philipszaal te Den Haag.. aangezien de kiezer niet wist dat het gebouw, geopend in 1987, bedoeld was om niet meer dan 15 jaar te bestaan en dat in die tijd gespaard was voor een nieuwe zaal dacht men dat de fondsen uit andere lopende zaken zouden worden onttrokken.
    Ander voorbeeld: de Europese grondwet is veel te ingewikkeld om onderwerp van een referendum te worden. De inhoud van die grondwet is nauwelijks te overzien voor niet ingewijde burgers.
    Niet zelden wordt de tekst van een referendum geformuleerd door een partij die belang heeft bij een bepaalde uitkomst, daardoor ontstaat al bij voorbaat kleuring.
    Een voorbeeld daarvan is het Griekse referendum op het verdrag tussen Griekenland en Europa.

  2. Een referendum is anti-democratisch
  3. In principe is een democratie een dictatuur van de meerderheid. Telkens als meerderheden worden gevormd kan de minderheid een wil worden opgelegd. Aangezien dat een enorme zwakte is van democratie als staatsvorm dient die achilleshiel te worden geneutraliseerd door een grondwet die de minderheid beschermt tegen de dictatoriale meerderheid. Het is niet alleen de grondwet die de minderheid beschermt, ook het verschijnsel dat in een representatieve democratie partijen moeten samenwerken om tot beleid te komen door coalities te vormen, kan worden beschouwd als een methode om de democratische dictatuur te neutraliseren. Een referendum is niets anders dan een bypass van die grondwet en die coalitiecultuur, omdat zij een dictaat van de meerderheid is. De democratie toont zich bij het referendum in haar meest grimmige vormen, en moet worden beschouwd als dictatoriaal.

  4. Een referendum is afhankelijk van media en kwetsbaar voor populismen
    Een inhoudelijk referendum kent, in tegenstelling tot stemgedrag op politieke partijen, een subjectieve component die geneutraliseerd en geobjectiveerd zou moeten worden door de media. Dat wil zeggen dat alleen een volkomen objectieve nieuws- en informatievoorziening  als basis voor opiniering kan dienen indien die opiniering leidt tot onvermijdelijke besluitvorming. Is er enige twijfel aan die objectiviteit, dan is het referendum gekleurd en onbruikbaar.
    Nog ernstiger is de situatie waarbij een populist stemmen vergaart door op oneigenlijke gronden, dus door de situatie bewust anders of gekleurd voor te stellen of door het issue oneigenlijk te koppelen aan andere issues, of door een issue te koppelen aan een negatief beeld van een bepaalde groep in de samenleving. Een populist kan de zaak ook veel eenvoudiger voorstellen dan hij is, hij kan een absurde eenvoudige oplossing presenteren en zijn politieke tegenstanders persoonlijk nalatigheid verwijten omdat zij de situatie in haar complexiteit benaderen. Dit is een ernstige verstoring van objectieve nieuwsgaring die noodzakelijk is voor een referendum.

  5. Mensen kunnen een issue afstraffen op basis van andere issues
    Ook onder invloed van populisten kunnen mensen een referendum vanuit een bepaalde vooringenomenheid benaderen doordat ze de inhoud ervan koppelen aan diegene die het referendum uitschrijft.
    Aangetoond is, dat de resultaten van het referendum waarin de Europese grondwet werd voorgesteld, zijn beïnvloed door het feit dat de kiezer Balkenende en de toenmalige regering wilde afstraffen voor bepaalde aspecten van beleid dat niets met het referendum van doen had.

  6. Mensen zijn niet geschikt om over ingewikkelde politieke beslissingen te oordelen
    Om een doorwrocht standpunt in te kunnen nemen met betrekking tot een bepaalde politieke besluitvorming, is dossierkennis noodzakelijk. De meeste besluitvorming geschiedt op basis van boekenkasten aan relevante dossiers. Daarnaast zijn de dossiers polemisch, dat wil zeggen, in resultaat tegengesteld, omdat de belangen van stakeholders uiteen kunnen lopen. Dat compliceert de zaak nog verder. In een representatieve democratie wordt dit probleem ondervangen doordat de kiesgerechtigde zijn stem in het  politiek discours weggeeft aan een expert. Die expert zou de dossierkennis moeten opdoen om een goede afgewogen en te verdedigen beslissing te kunnen nemen. Dat leidt tot twee problemen ten aanzien van het referendum: ten eerste ontbreekt het de referendumkiezer aan dossierkennis, terwijl een zeer specifiek politiek beslismoment wordt voorgelegd, (zoals Winston Churchill al zei: "het beste argument tegen de democratie is een gesprekje van vijf minuten met een gemiddelde kiezer") ten tweede ondergraaft het referendum het principe waarbij de kiezer heeft gestemd op een representant. Kennelijk is het weggeven van zijn stem niet zodanig dat hij geen eigen stem meer heeft, waardoor de politieke vertegenwoordiger geen krachtig en ondubbelzinnig mandaat meer heeft, en een zwakheid in de democratie ontstaat.

    Mensen kunnen zich niet aan een langetermijnvisie conformeren
    Soms is het noodzakelijk om politieke beslissingen te nemen die op korte termijn wellicht nadelig zijn, zoals bezuinigingen of belastingmaatregelen die bepaalde bevolkingsgroepen of bedrijven voordelen verschaffen ten opzichte van andere groepen, of ontwikkelingshulp, met als doel voordeel op langere termijn. Dat vereist een bepaalde termijnvisie, die zich zeker niet zal reflecteren in een referendum. Niemand zal voor belastingverhogingen stemmen bij een referendum, omdat die langetermijnvisie ontbreekt. Democratie wordt pas echt krachtig wanneer een politicus besluiten durft te nemen  die van een langetermijnvisie getuigen, ondanks dat hij/zij daarvoor op korte termijn kan worden afgestraft door zijn electoraat. Dit principe wordt onmogelijk wanneer die politicus gecorrigeerd wordt door een referendum.

    Mensen kunnen geen onderscheid maken tussen het generieke en het specifieke
    Politieke uitspraken zijn per definitie generiek, dat wil zeggen dat ze generaliserend zijn in hun invloed op de samenleving. Het electoraat ziet die beslissingen als specifiek, (Oma maakte iets mee waardoor ik deze beslissing bestrijd; we drijven geen handel met dit land want ik ken een inwoner die corrupt is) en de populist gebruikt doorgaans specifieke argumenten tegen een generieke beslissing. Dat is een drogreden, net als zeggen dat een vrouw die haar teennagel rood verft een rode vrouw wordt. Een eigenschap van politici is dat ze het generieke en het specifieke niet verwarren, dat is een eigenschap die het electoraat mist, daarom kan het minder effectief een oordeel vellen over een politieke beslissing.