Over AI 3

 IA (Allan Kay) is Intelligent Augmentation, de gedachte dat computers de menselijke intelligentie kunnen verhogen zodat ze problemen beter kunnen oplossen. (dat ruikt naar problematization theory van Foucault, maar daarover later meer) AI is Artificial Intelligence, de gedachte dat mensen de intelligentie van computers verhogen zodat het problemen beter kan oplossen..

Over AI 2

Laatst had ik een gesprekje met een collega bij een kopieerapparaat waarbij hij vroeg of we nu alleen het schermpje gaan ontwerpen bij het vak UXD design, of wellicht het hele kopieerapparaat. Ik zei dat de waarden waar we wellicht in de toekomst in deze context naar zoeken te maken hebben met het feit dat de interface in essentie aan de gebruiker communiceert wat wel en wat niet kan en daarmee de mogelijkheden van de gebruiker beperkt naar aanleiding van die van het kopieerapparaat. Dit vanuit de McLuhan-achtige gedachte dat een hamer zijn mogelijkheden communiceert door zijn vorm, maar een kopieerapparaat dat alleen kan doen via een schermpje, en uiteraard niet door zijn vorm.

Dat zette mij aan het denken.

Het digitale medium gaat wat dat betreft nog een belangrijke en unieke stap verder, namelijk dat de functie en mogelijkheden van het digitale platform gecreëerd worden door de gebruiker bij het manipuleren van een interface.

Lev Manovich definieerde het medium als een communicatiemethode, een mens\machine verhouding, beter: een subject\object relatie.

Mijn kritiek vanuit de aesthetica is dat geen sprake is van een subject\objectrelatie maar van een subject\objectrelatie waarbij het object subjectieve eigenschappen kent, net als de intersubjectiviteitstheorie die beeldende kunstwerken identificeert als objecten waar een relatie van intersubjectiviteit mee kan worden aangeknoopt. Het is een gedachte die onder vuur ligt omdat het onderscheid tussen subjecten en objecten aantoonbaar onhoudbaar is. De Apple iPad is geen hamer of kopieerapparaat met een vaste en gelimiteerde set mogelijkheden die door het ding zelf of door een interface op het ding worden gecommuniceerd. De ontwikkelaars van de iPad begrepen de mogelijkheden van het ding zelf niet. Sprake is van een soort universeel gereedschap dat pas gedefinieerd wordt in functie door de app-designer en de gebruiker.

Arjun Appadurai begreep, na Manovich, dat sprake was van een wederzijdse intersubjectivering aangezien het medium net zoveel impact heeft op de gebruiker als de gebruiker op het medium. Die wederzijdse intersubjectivering vond bijvoorbeeld plaats in wat Appadurai de ontmanteling van de subcultuur noemde. Zijn begrip van de Global Village als modificatie op de term van McLuhan is ook een voorbeeld van wederzijdse intersubjectivering. De mogelijkheden en onmogelijkheden van het apparaat zijn beperkend maar de mogelijkheden van de gebruiker zijn dat evenzeer. En dat gaat gepaard met een maatschappelijke en culturele impact die buiten de mogelijkheden van zowel apparaat (object) als gebruiker (subject) gaat.

Recente technologische ontwikkelingen brengen het medium nog verder: de subjectiviteit van het medium reduceert de mens, de gebruiker, tot manipuleerbaar object. Gebruikers worden subjecten met objectieve eigenschappen. De gedachten van mensen synchroniseren met algoritmes en extrasomatische kennis overstijgt menselijk begrip. De vraag wordt gesteld wat digitale eigenschappen betekenen voor de wijze waarop mensen zichzelf definieren.

Over Creativiteit 1

 Een zinsnede die alle creativiteit in de kiem smoort: ‘we hebben het altijd zo gedaan’.

Over AI (1)

Veel discussie over AI is in feite te herleiden tot een argumentatie die AI discrimineert ten opzichte van wat je de menselijke geest zou kunnen noemen. Denk aan argumentaties die trachten aannemelijk te maken dat AI bepaalde dingen niet kan die een mens wel zou kunnen, discussies waarin wordt onderzocht of AI creatief is, waarbij een onvermijdelijk antropocentrische conclusie vervolgens is, dat AI natuurlijk niet menselijkerwijs creatief kan zijn, zonder overigens een enigszins verhelderende of relevante definitie van creativiteit bij te voegen. 

Een aanname is, dat AI niet in staat zou zijn causaliteit te begrijpen. Wij, mensen, hebben in de gaten dat als de haan kraait, het ochtend is, of als het ochtend is, de haan kraait. Het herkennen van een oorzakelijk verband tussen twee gebeurtenissen, is een cruciale menselijke eigenschap en daarmee oorzaak van cultuur, wetenschap en dergelijke. Implicerend dat AI geen cultuur of epistemologische kennis zou kunnen opbouwen omdat het causaal verband ziet als niets anders dan een oneindige reeks voorbeelden. (dus een empirisch verband in plaats van een cognitief verband) is daarmee een belangrijk en onoverkomelijk onderscheid gemaakt. De menselijke uniciteit is gered.

Maar is die conclusie wel gerechtvaardigd? Wat betekent de uitspraak 'deze twee gebeurtenissen kennen een causaal verband'? Kunnen wij, mensen, een causaal verband beredeneren zonder empirische of historisch narratieve kennis, die in feite ook gebaseerd is op empirie? Het antwoord daarop zou gemakkelijk 'nee' kunnen luiden.

Er is overigens geen causaal verband tussen het ochtendgloren en de kraaiende haan. De haan bezit een interne klok die hem voorschrijft wanneer hij moet kraaien.

Waarom filosofie bedrijven?

Filosofen bestuderen is een lucratieve activiteit, voornamelijk omdat je geconfronteerd wordt met prachtige, creatieve, soms bizarre gedachtensprongen, redeneringen en constructen. Dat toont hoe breed en diep en origineel menselijke cognitie kan zijn, en hoe krachtig haar formuleringen, zodat mentale blokkades worden weggenomen waardoor je zelf ook de mogelijkheid ontwikkelt tot indrukwekkender gedachtensprongen. 

Maar daarnaast leer je vertrouwen in de consequenties van je conclusies. Als je conclusies aannemelijker zijn dan de alternatieven, dan kun je immers niet anders dan de consequenties van die conclusies aanvaarden, hoe verreikend of contra-intuitief ze ook kunnen zijn. Dit vertrouwen is een groot menselijk goed en een overwinning op de beperkingen van de menselijke cognitie ten komt ten goede van wetenschap en het inlossen van verwondering.

Sign of the Times 1

Europe is founded on an inviolable legal system and a substantive discourse. The world, however, is shifting towards a system of relations based on violence, threats, power, and geopolitical might. As far as I am concerned, the European system—the unshakable authority of the judiciary and the power of argument—is morally and socially far preferable to a 19th-century system based on the law of the strongest.

Europe must therefore go back in time. The necessity of doing so is evident, but that does not mean we would want to, nor that we would wish to squander our societal achievements. We need a new Gründerzeit architecture.