Representatie

Volgens velen is beeldende kunst een vorm van representatie, waarbij representatie omschreven kan worden als presentatie van iets dat niet aanwezig is. (niet waargenomen kan worden in de betreffende situatie) Het is dus zo dat je je bij een representatie realiseert dat je iets waarneemt dat niet datgene is dat je waarneemt. Iets doet zich voor als iets anders.
Dat betekent dat bij representatie de beschouwer emphatisch moet zijn, zodanig dat het bewustzijn dat hij naar iets kijkt, dat niet is waar hij naar kijkt, niet wordt ondergraven doordat hij zich dat realiseert. Hij moet zich als het ware laten beduvelen.

Dat is tegen alle redelijkheid. Waarom doen we het dan toch? We zetten ons bij het beschouwen van representaties in de emphatische versnelling omdat we nieuwsgierig zijn, wellicht? Omdat het anders niet ‘werkt’?

Onderdeel van het ambacht van kunstenaar zou moeten zijn dat hij objecten maakt die in wezen representaties zijn, in oppervlakkige zin wellicht van objecten en in diepere zin van concepten, waarbij het de beschouwer zo makkelijk mogelijk wordt gemaakt zich te laten beduvelen. Beschouwer moet dus zo min mogelijk kans krijgen zijn redelijkheid bot te vieren op het object. Daarvoor is ook van de beschouwer een in beginsel empatische grondhouding vereist. Ik denk dat kunstonderwijs in het lager en middelbaar onderwijs gebaseerd zou moeten zijn op die houding.