Fantastisch Realisme

Toen Amerikaanse soldaten na de bezetting van Irak een van de paleizen van Saddam Hussein binnenvielen, zagen zij, wellicht tot hun eigen verbazing, schilderijen van de Amerikaanse schilderes Rowena Morrill aan de megalomane muren hangen.

In mijn jeugd raakte ik erg onder de indruk van het schilderwerk van Johannes Franciscus van den Berg, beter bekend onder de naam Johfra. Ik heb een briefwisseling met hem onderhouden waarin wij ons in gezamenlijkheid vonden als verdedigers van de realistische schilderkunst, die op dat moment erg onder vuur lag en niet serieus genomen werd. Dit in tegenstelling tot de abstracte, concrete en conceptuele kunst. Alhoewel ik die verdediging van het realisme later heb laten varen, ik zie nu geen verschil meer tussen realisme en abstractie, en houd mij zowel met het een als het andere bezig, heb ik nog steeds een soort zwak voor het werk van de thans overleden Johfra.

Feitelijk hoort het werk van Rowena Morrill thuis in de schilderschool die Johfra in de jaren vijftig met o.a. de schilderes Diana oprichtte: het fantastisch realisme. In de Verenigde Staten heeft men enkele decennia later ook een fantastisch-realistische school opgericht, waarin bijvoorbeeld Boris Vallejo een belangrijke rol speelde.
Overigens was er in Wenen nog eerder dan in Nederland een fantastisch-realistische school, waarin Ernst Fuchs en de door mij zeer gewaardeerde Rudolf Hausner toe kunnen worden gerekend.

Het werk van Rowena Morrill kan mij bepaald niet bekoren. Ik vind het verschrikkelijke kitsch en vermoed dat de schilderes zich gemotiveerd voelde door het geld dat met dit soort werk kan worden verdiend.