Paradox van Immersie

Ik constateer de volgende paradox:

Immersie is te definieren als 'het vrijwillig verwisselen van iemands identiteit en omgeving voor een door een medium opgewekte gefingeerde indentiteit en omgeving'. Je kunt bijvoorbeeld helemaal opgaan in een boek of in een film, in dat geval neem je de identiteit en de omgeving die gerepresenteerd wordt in het boek of de film voor waar aan.

De beslissing om een immersieve houding aan te nemen ten aanzien van een medium is altijd een rationele, een bewuste. Je neemt bewust de beslissing om een boek ter hand te nemen en dat te gaan lezen. Je kunt ook andere dingen gaan doen, maar daar zijn op dat moment argumenten tegen. (of die argumenten valide zijn is een andere zaak)

Maar verkeren in een staat van immersie, dus in een situatie dat je de werkelijke wereld en je eigen identiteit verruilt voor de verbeelde, is altijd irrationeel, en onbewust, omdat de ratio niet toestaat dat je werkelijke emoties toont als gevolg van bewijsbaar onwerkelijke situaties. Als je naar een film gaat en je schrikt van een monster of voelt mee met de lijdende hoofdpersoon, is dat irrationeel, omdat de bewijzen dat het monster niet echt bestaat omdat hij van papier mache is, en de hoofdpersoon niet lijdt maar als acteur dik betaald krijgt voor de rol, overweldigend zijn. Die overweldigende bewijsvoering kan alleen in een irrationele vooringenomenheid worden ontkend.

Maar dat betekent dat iemand de rationele beslissing neemt om niet rationeel te zijn, of om zijn rationaliteit uit te schakelen…. Dat kan niet. Het is vergelijkbaar met het volgende. Iemand zegt: “Mijn naam is Frits, kijk maar, hier is mijn geboortekaartje, en daarom heet ik NIET Frits.”

Dit dilemma is op twee manieren op te lossen:
1) ten eerste kan ontkend worden dat de beslissing om je te open te stellen voor immersie een rationele is. Die lijkt mij slecht houdbaar want dat betekent dat beargumenteerd moet worden dat de beslissingen om naar de bioscoop te gaan, een kaartje te kopen, een plaats in de bioscoopzaal te zoeken etc. irrationeel of onbewust zijn.. die mogelijkheid is er alleen als het bewustzijn volledig ontkend wordt en dan worden we gereduceerd tot zombies.
2) ten tweede kan ontkend worden dat een mentale situatie van immersie een irrationele is, maar daarmee staat het wezen en de definitie van immersie op losse schroeven. Het bewustzijn of de ratio kan het er namelijk niet mee eens zijn, dat je een emotie voelt naar aanleiding van een bewijsbaar gefingeerde situatie. Het bewustzijn, de ratio, weet dat je gefopt wordt, en zal daarmee geen emotie toestaan.

Hoe komen we hier uit?