Als reaktie op diegenen die stellen dat vrije wil niet kan bestaan omdat de objectieve werkelijkheid en de menselijke eigenschappen te determineren zijn tot chemische of natuurkundige processen en daarmee samenhangende causaliteit:
Men
zou kunnen beargumenteren dat het niet de natuur is die zich in
deterministische wetten laat vangen, maar de wijze waarop wij de natuur
middels onze zintuigen recipiëren en middels onze hersenen beschouwen.
Dat wil zeggen dat de natuurwetenschappen niet de natuur omschrijven
maar de wijze waarop wij die natuur zien. De wereld is niet
deterministisch van aard, ons denken is dat, en daarmee beschouwen wij
de wereld.
In dat licht bezien zou het onzinnig zijn om vanuit een
causaliteit die voortkomt uit een wereldbeeld dat een derivaat is van de
anatomische eigenschappen van onze zintuigen en denkeigenschappen
(bijvoorbeeld categorisering als aanleiding tot wiskunde) te ontkennen
dat wij als beschouwende zelf geen vrije wil zouden kennen. Die gedachte
is immers te herleiden tot een circulaire drogreden.
2 comments:
Natuurlijk kan men dat zo beargumenteren als je dat nou graag wil, alleen heb je er niets aan. Een systeem kan zichzelf niet definiëren (Gödel), laat staan dat je als miezerig onderdeeltje daarvan daarbij in de buurt zou kunnen komen. Bovendien leg je niet uit hoe die vrije wil binnen jouw systeem dan zou werken. Het werkelijke probleem van een ‘Vrije Wil’ is dat je er niet bijzonder veel mee zou opschieten. Vrij is zonder beperking, dus zonder oorzaak daar oorzaak niet vrij of vrijblijvend is maar noodzaak, onvermijdelijk. Hoe dan ook, een wil die willekeurig is, zal niet erg functioneel zijn daar hij op geen enkele manier iets te maken heeft met de context. Die context is dan de persoon opgezadeld met de vrije wil. Die zal dus chronisch last hebben van drijfveren die niets met die persoon in kwestie en zijn omstandigheden te maken hebben. Ik vind het leven al lastig genoeg met een gedetermineerde wil, een wil die wel ‘iets’, hoewel soms lastig te vinden, te maken heeft met dat wat ik ben. Een vrije wil is in zijn algemeenheid uitsluitend bedoelt iemand ergens de verantwoordelijkheid voor in zijn schoenen te kunnen schuiven, maar ook met een vrije wil, bestaat er helemaal geen verantwoordelijkheid.
Godel heeft niet gesteld dat een systeem zichzelf niet kan definiëren..
Mijn stukje probeert slechts te beargumenteren dat het niet een deterministisch wereldbeeld is, of kan zijn, dat de vrije wil in de weg staat.
Daarnaast: 'vrij' is niet hetzelfde als 'zonder beperking', dat zou onzinnig zijn, maar veeleer zonder 'voorbestemdheid'. Daarmee is zij verre van willekeurig, wellicht zelfs het tegenovergestelde daarvan. Men zou eerder de stelling kunnen verdedigen dat de voorbestemde wil zonder beperking is, omdat zij willekeurig is.
Tenslotte heeft vrije wil niets met verantwoordelijkheid als ethisch principe te maken. Verantwoordelijkheid komt slechts in het spel als sprake is van een samenleving met bepaalde morele maatstaven.
Post a Comment